Trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã, những tiến bộ công nghệ đã trở nên vô cùng quan trọng trong việc giải mã những bí ẩn của thế giới tự nhiên. Trong số các đột phá này, công nghệ drone nhiệt đã nổi lên như một bước ngoặt, mang đến cho các nhà nghiên cứu một góc nhìn chưa từng có về tập tính và môi trường sống của những loài sinh vật khó tiếp cận. Tại Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ như Fauna & Flora International (FFI) Việt Nam, Three Monkey, và Save Vietnam’s Wildlife đang dẫn đầu trong việc tận dụng sức mạnh của drone nhiệt để nghiên cứu động vật hoang dã. Phương pháp tiên phong này đóng vai trò đặc biệt hữu ích, nhất là đối với các loài động vật lớn như voi và những loài sống trên cây hoặc trong khu vực núi đá vôi (ví dụ như voọc mông trắng Delacour, vượn, voọc chà vá) hoặc những loài to lớn như Voi.
FFI Việt Nam, Three Monkey, và Save Vietnam’s Wildlife đã dẫn dắt việc áp dụng công nghệ drone nhiệt trong nghiên cứu động vật hoang dã trên khắp Việt Nam. Các tổ chức này nhận thức rõ tiềm năng to lớn của hình ảnh nhiệt trong việc vượt qua những thách thức từ tán rừng dày, địa hình phức tạp và tập tính hoạt động về đêm của một số loài.
Một trong những ưu điểm chính của công nghệ drone nhiệt nằm ở khả năng xuyên qua tán rừng rậm rạp và di chuyển trong địa hình phức tạp. Đối với những loài sống trên cây, chẳng hạn như vượn, khả năng ghi nhận hình ảnh nhiệt mang đến cơ hội quan sát hành vi tự nhiên của chúng mà không gây xáo trộn. Hơn nữa, ở các hệ sinh thái núi đá vôi – nơi các phương pháp giám sát truyền thống thường không khả thi – drone nhiệt cung cấp cách thức theo dõi và nghiên cứu động vật hoang dã một cách hiệu quả.
Những loài động vật lớn, như voi, là một thách thức lớn đối với nhà nghiên cứu do khu vực sinh sống rộng lớn và tập tính di chuyển khó nắm bắt. Công nghệ drone nhiệt mang đến giải pháp không xâm phạm, cho phép các nhà bảo tồn theo dõi loài vật to lớn này với khoảng cách an toàn. Bằng cách sử dụng hình ảnh cảm biến nhiệt, các nhà nghiên cứu có thể ghi nhận nhiệt độ của loài voi ngay cả trong thảm thực vật dày hoặc khi màn đêm buông xuống, đóng góp đáng kể vào việc hiểu hơn về tập tính di cư và cấu trúc của đồng loại.
Điều này góp phần làm tăng sức mạnh cho xu hướng hiện nay, Trung tâm Công nghệ và Bảo tồn Thiên nhiên (CTNC) cũng đang bước vào lĩnh vực công nghệ drone nhiệt phục vụ nghiên cứu động vật hoang dã. Với đối tượng tập trung là loài vượn, CTNC hi vọng rằng việc ứng dụng công nghệ này sẽ nâng cao hiểu biết về các loài đang có nguy cơ tuyệt chủng. Thông qua việc tận dụng cảm biến nhiệt, CTNC mong muốn thu thập dữ liệu quan trọng hơn về quần thể vượn, đóng góp vào việc xây dựng các chiến lược bảo tồn hiệu quả hơn cho các loài linh trưởng đặc biệt này.
Bắt đầu sứ mệnh khám phá những bí ẩn ẩn giấu giữa lòng các khu rừng rậm và những loài sinh vật khó nắm bắt dưới mặt đất, dòng drone nhiệt “giới hạn” (limited thermal drones) đã nổi lên như công cụ không thể thiếu cho các nhà nghiên cứu động vật hoang dã. Công nghệ mang tính cách mạng này được thiết kế để vượt qua những tán rừng dày và địa hình đầy thử thách và phức tạp, cung cấp góc nhìn vô giá về tập tính và môi trường sống của những loài sống trên mặt đất – vốn không thể quan sát bằng các phương pháp truyền thống.
Không giống với các thiết bị lớn hơn, những drone tầm nhiệt “giới hạn” này có kích thước nhỏ gọn, được chế tạo riêng để giải quyết những thách thức đặc trưng của môi trường rừng rậm. Những thiết bị linh hoạt và dễ mang theo này được trang bị khả năng ghi lại hình ảnh nhiệt tiên tiến, cho phép các nhà nghiên cứu quan sát xuyên qua tán cây và màn đêm với độ rõ nét chưa từng có.
Một trong những ưu thế chính của drone tầm nhiệt “giới hạn” là khả năng tiếp cận tán rừng dày đặc. Các phương pháp giám sát truyền thống thường gặp khó khăn trong những môi trường này, khi tầm nhìn bị cản trở bởi thảm thực vật um tùm. Tuy nhiên, drone nhiệt “giới hạn” có thể dễ dàng luồn lách qua tán cây, ghi lại dấu hiệu nhiệt và hé lộ những hoạt động ẩn giấu của các loài sống trên cây, từ những loài thú nhỏ nhất cho đến loài chim khó tìm nhất.
Đối với những loài ưa thích sự an toàn trên mặt đất rừng, drone nhiệt “giới hạn” mang lại góc nhìn độc đáo. Các thiết bị bay này có thể theo dõi những loài sống trên mặt đất, bao gồm động vật có vú, bò sát và côn trùng, mà không làm ảnh hướng đến tập tính của chúng. Kể cả là nghiên cứu tập quán kiếm ăn của các loài săn mồi khó nắm bắt hay giám sát hoạt động của các loài mặt đất có nguy cơ tuyệt chủng, drone nhiệt “giới hạn” cho phép quan sát động vật hoang dã theo cách không xâm lấn.
Ứng dụng của drone tầm nhiệt “giới hạn” không chỉ dừng lại ở giám sát. Các nhà bảo tồn có thể tận dụng dữ liệu thu thập được để xây dựng bản đồ môi trường sống, xác định các tuyến di cư quan trọng và đánh giá động thái quần thể. Bằng cách tập trung vào tầm nhìn trên mặt đất trong những khu rừng rậm rạp, các nhà nghiên cứu có được cái nhìn toàn diện hơn về mối quan hệ phức tạp giữa các loài, từ đó đề ra các chiến lược bảo tồn hiệu quả hơn.